Dieta niskopurynowa – dla kogo i kiedy?
Dieta niskopurynowa należy do diet leczniczych i jest zalecana osobom cierpiącym na dnę moczanową, czyli artretyzm. Choroba ta polega na odkładaniu się w tkankach – najczęściej w stawach – moczanu sodu w postaci kryształów. Do objawów dny moczanowej należy silny ból stawów, ich obrzęk i ograniczona ruchomość. Nieleczona dna moczanowa może prowadzić do trwałych uszkodzeń i niesprawności zaatakowanych stawów; może także rozprzestrzeniać się na inne narządy, w tym nerki i pęcherz moczowy. Przyczyną choroby jest zbyt duże stężenie kwasu moczowego, czyli hiperurykemia. Najlepszym sposobem kontrolowania dny moczanowej jest przestrzeganie odpowiedniej diety, ubogiej w puryny.
Czym są puryny i gdzie występują?
Celem stosowania diety niskopurynowej jest zmniejszenie ilości powstającego w organizmie kwasu moczowego, który powoduje objawy artretyzmu. Puryny to związki organiczne, które wchodzą w skład zasad azotowych w kwasach nukleinowych. Występują naturalnie w jądrach komórek oraz przyjmowane są wraz z pożywieniem. Kiedy ich nadmiar jest rozkładany przez organizm, produktem ubocznym tej reakcji jest kwas moczowy – w normalnych warunkach usuwają go następnie nerki lub jelita, lecz zbyt duża ilość może odkładać się w organizmie w postaci kryształów, co skutkuje rozwojem dny moczanowej.
Produkty bogate w puryny, czyli niewskazane
Produkty spożywcze szczególnie bogate w puryny, których spożywania nie zaleca się osobom cierpiącym na artretyzm, to przede wszystkim silnie przetworzone i tłuste mięso. Nie warto jeść wędzonych szprotów, śledzi i sardynek, a także krewetek. Produkty mięsne, które trzeba wykluczyć z diety, obejmują wątrobę wieprzową i wołową, cielęcinę, jagnięcinę i dziczyznę. Również suszone grzyby, smalec i słonina zawierają duże ilości puryn. Szkodliwe dla osób chorych na dnę moczanową są też niektóre warzywa, takie jak kalafior, rabarbar, soja, brukselka, por, kukurydza, szpinak i papryka. Używki takie jak alkohol, kawa i mocna herbata, a także kakao nie mogą stanowić składnika diety niskopurynowej i często pogłębiają problem. Napoje, których należy unikać, to nierozcieńczone soki owocowe i napoje gazowane.
W czasie ataku dny moczanowej warto ograniczyć spożycie czerwonej kapusty, fasolki szparagowej, grochu i fasoli białej. Niewskazane są wtedy także ryby takie jak lin, flądra i szczupak oraz soczewica.
Dieta niskopurynowa – produkty wskazane
Najniższa zawartość puryn cechuje warzywa takie jak: biała, kwaszona i pekińska kapusta, buraki czerwone, cebula, marchew, ziemniaki, pomidory, ogórki, sałata czy cukinia. Większość owoców jest w porządku, lecz ograniczyć należy spożycie melonów i bananów. Wśród nabiału wskazany jest chudy twaróg i jogurt naturalny, a także sery żółte i pleśniowe oraz jajka. Uzupełnieniem codziennej dawki kalorii mogą być orzechy – migdały, laskowe, ziemne i włoskie, nasiona słonecznika i sezamu, oliwa z oliwek, miód oraz dżemy owocowe.
Przestrzeganie diety niskopurynowej pomaga zapobiegać powstawaniu nowych złogów moczanowych, a przez to łagodzić objawy artretyzmu i zmniejszać ryzyko ataków bólu. Jest to wsparcie dla leczenia farmakologicznego, zalecane przez lekarzy zajmujących się tym schorzeniem.
O autorze
